آیه نشوز و ضرب زن از نگاهی دیگر

Authors

حسن حکیم باشی

abstract

بررسی و نقد دیدگاه های گوناگون درباره تفسیر آیه نشوز و ضرب زن و ارائه نظریه جدیدی است. نویسنده، نخست جهت دست یابی به تفسیر صحیح آیه، هشت مرحله را یادآور گردیده و پس از بیان سازواره آیه که شامل چهار محور اصلی و در ارتباط با هم است، به ذکر پرسشها و ابهام های متعددی در رابطه با آیه پرداخته است. در ادامه، به تفصیل به بررسی و تحلیل معنی شناسانه واژه های اصلی آیه می پردازد. نیز حالات گوناگون کاربرد و همایش و ترکیب این واژه ها به ویژه با حروف و ادوات به کار رفته در آیه مورد کاوش قرار گرفته است. در این جهت نخست، به بررسی قوّامیّت و محدوده آن و مبانی و معیارهای قوّامیّت پرداخته و در تفسیر تفضیل بعضی بر بعضی، اقوال گوناگون را بیان و نقد کرده است. سپس موضوع زنان شایسته و معنی شناسی قانت و حافظ غیب را مطرح ساخته و پس از آن با تحلیل دقیق معنای نشوز، بیم نشوز و راه چاره را از دیدگاه فقه و قرآن بررسی کرده و چنین نتیجه گرفته که نشوز در آیه هرگز به معنای خودداری زن از تمکین جنسی در برابر مرد نبوده و لغت و حدیث را بر این دعوی شاهد گرفته است. نویسنده معتقد است وعظ و هجر و ضرب، نه حکم واجب است و نه حقی برای مرد، بلکه راه حلی است برای مشکله ای بر سر راه خانواده که بنیاد آن را تهدید کرده، خطر فروریزی آن با طلاق را گوشزد می کند. و این راه حل بی هیچ الزامی به گونه ارشاد و رهنمود از سوی خداوند ارائه شده است. بنابراین، زدن آرام، راهکاری دیگر در جهت جلوگیری از پیش آمدن طلاق است و در صورتی که نتیجه عکس دهد و پابرجایی خانواده را مورد تهدید قرار دهد مطلوبیت و قابل توصیه نخواهد بود. بنابر آنچه رفتن رهنمود آیه ناسازگار با کرامت زن نبوده و تنها اعلام تنفّر از سوی شوهر و نوعی هشدار نسبت به خطری است که بنیاد زناشویی را به خطر می اندازد. از سوی دیگر راهکاری در پیشگیری از اعمال حق طلاق از سوی شوهر است تا به مجرد مشاهده نشانه های ناسازگاری از زن اقدام به طلاق نکند، و این چه بسا بیشتر به سود زن خواهد بود. در پایان نیز، سبب نزول آیه مورد نقد و بررسی قرار گرفته است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

آیه نشوز و ضرب زن از نگاهى دیگر

بررسى و نقد دیدگاه‌هاى گوناگون درباره تفسیر آیه نشوز و ضرب زن و ارائه نظریه جدیدى است. نویسنده، نخست جهت دست‌یابى به تفسیر صحیح آیه، هشت مرحله را یادآور گردیده و پس از بیان سازواره آیه که شامل چهار محور اصلى و در ارتباط با هم است، به ذکر پرسشها و ابهام‌هاى متعددى در رابطه با آیه پرداخته است. در ادامه، به تفصیل به بررسى و تحلیل معنى‌شناسانه واژه‌هاى اصلى آیه مى‌پردازد. نیز حالات گوناگون کاربرد و...

full text

برداشتی دیگر از آیه 33 سوره مائده

در این جستار به روش توصیفی و تحلیل اسناد ( آیات، روایات، فتاوی، قواعد عربی و منطقی ) درباره عنوان محاربه و افساد فی الارض و ارتباط ابن دو مفهوم کلی و نسبتا کلی اشاره می شود. نخست به تعریف لغوی و اصطلاحی موضوع محاربه، سپس افساد فی الارض می پردازیم و پس از طرح مسئله در یک سیر تاریخی، پیشینه این بحث مهم و مسئله برانگیز را بررسی می کنیم. در پایان نشان خواهیم داد که محاربه و افساد فی الارض دو مقوله ...

full text

توافق ژنو از نگاهی دیگر

همه نظریه­ پردازان یک اصل را قبول دارند و آن تحمیلی بودن رژیم­هاست. آنها معتقدند که همه رژیم­ها تحمیلی هستند حتی قراردادها را نیز تحمیلی می­دانند. تز اصلی این نوشتار نیز بررسی رژیم­های تحمیل شده در توافقنامه ژنو بر ایران و اهداف اصلی این رژیم­ها در این توافقنامه می­باشد که بیش از درصد غنی سازی دارای اهمیت و قابل تأمل است. بر همین اساس اصول توافقنامه ژنو اجرا شدنی نخواهد بود چون اصول یکطرف با طر...

full text

بررسی نقش زن در رمان گرگ بیابان هسه با نگاهی به برخی از آثار دیگر وی

هرمان هسه نویسنده‌ای است که نماد نسل جوان (و البته سایر نسل‌های) دهة بیست آلمان بشمار می‌رود. برخی از مضامین مهم در آثار وی نقد دنیای بورژوازی، تلاش در جهت آشکار ساختن وجوه گوناگون شخصیت انسان، بررسی ساختار رویا و تحول فرد در دل دنیای مدرن به کمک روایت داستانی است. به‌ این فهرست می‌بایستی دل‌بستگی او را به شیوة گوته،  هم‌چنین رمانتیسم سدة 19 و علوم اجتماعی تحت تأثیر تحلیل‌گر مشهور اساطیر و افسا...

full text

روش استاد و شاگردی، از نگاهی دیگر

در حاشیة کارهای ارزشمند چهار دهة اخیر در بازخوانی وجوه معنوی و عرفانی نظام استاد و شاگردی، این مقاله طرح نگاهی دیگر به روش استاد و شاگردی را دنبال می‌کند. در این نگاه دیگر، روش استاد و شاگردی نه فقط یک نهاد فرهنگی معنوی متعلق به گذشته بلکه بعنوان یک روش مؤثر و کارآمد امروزی در فرایند آموزش مهارت‌های حرفه‌ای به‌حساب می‌آید، روشی که روانشناسی آموزشی چند دهة اخیر، گام به گام به کشف دوبارة وجوه و ح...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
فصلنامه علمی پژوهشی پژوهشهای قرآنی

جلد ۷، شماره ۲۷-۲۸، صفحات ۱۰۲-۱۳۱

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023